Ekologia jak sam nazwa wskazuje jest nauką. Aby móc najpełniej odpowiedzieć na pytanie czym zajmuje się ekologia powinniśmy najpierw wspomnieć czym jest ekologia.
Otóż ekologia jak już wcześniej wspomniałem jest to nauka (gr. logos) o domu (gr. oiko), a naszym domem jest Ziemia, dlatego też możemy powiedzieć, że jest to nauka o Ziemi.
Posługując się nieco wyszukanym słownictwem możemy określić ją także jako naukę o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Ekologia zajmuje się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami, a ich środowiskiem oraz wzajemnymi pomiędzy organizmami. Oddziaływania te są oparte na wszelkiego rodzaju interakcjach, komunikacji i informacji. Jako samodzielna nauka rozwinęła się w XIX wieku.
Sam zakres działania czym się zajmuje jest nie do końca określony. jedni naukowcy traktują ją jako typowo biologiczną naukę, która zajmuje się właśnie relacjami pomiędzy organizmami i środowiskiem. Inni rozszerzają jej „kompetencję” czyniąc z niej ponadto naukę geograficzną a jeszcze inni traktują ją jako naukę o ochronie środowiska.
Właśnie często się zdarza, że ekologia jest mylona z sozologia, która się zajmuje ochroną środowiska.
Pierwszym, który użył tego terminu był niemiecki biolog Ernst Haeckel, mówiąc: „Przez ekologię rozumiemy wiedzę związaną z ekonomiką natury – badanie stosunków roślin i zwierząt z ich środowiskiem organicznym i nieorganicznym, w tym przede wszystkim ich przyjazne i wrogie stosunki z tymi zwierzętami i roślinami, z którymi wchodzą one w bezpośredni lub pośredni kontakt – można powiedzieć, że ekologia jest budowaniem tych wszystkich złożonych interakcji, które Darwin nazwał warunkami walki o byt”.
Metody działania ekologów
Metody działań ekologów są przeróżne, ale zanim o nich opowiemy to najpierw powiedzmy do czego tak naprawdę zmierzają ekolodzy, czego chcą?
Najważniejszym dążeniem ekologów jest to aby istniała równowaga w oddziaływaniu pomiędzy organizmami i środowiskiem, ponieważ właśnie tą tematyką zajmuje się ekologia. Aby ta równowaga była niezakłócona ekolodzy stosują najróżniejsze metody działania. Wśród nich możemy wyróżnić akcje edukacyjne, które są propagowane np. wśród dzieci w szkole, a także inne akcje skierowane do szerszego grona ludzi. Właśnie na takich akcjach ekolodzy wzywają o zachowanie środowiska w jego niezmienionych kształcie, pokazują zalety jakie osiąga człowiek jeśli żyję w harmonii z przyrodą i wiele, wiele innych korzyści nawołując przy tym do rozwoju zrównoważonego. Oczywiście ekolodzy mają wiele słuszności w tym co robią.
Kolejnym polem działania ekologów jest praca w terenie. Polega ona np. na pomocy w kryzysowych sytuacjach jakie mają miejsce. To właśnie skuteczne akcje ekologów chcących ratować wyrzucone na brzeg wieloryby pozwalają pomóc tym zwierzętom. Ale praca w terenie nie polega tylko na ratowaniu zwierząt. Do metod działania ekologów należy także manifestacja swoich przekonań, która może się objawiać przez urządzanie strajków czy to aktywnych w konkretnej sytuacji, której trzeba się przeciwstawić tak jak to miało miejsce w dolinie Rospudy gdzie ma być przeprowadzona autostrada czy też akcje, które przeciwstawiają się np. noszeniu futer ze zwierząt. W tej kwestii żaden strajk nie zmieni znacząco sytuacji zwierząt, z których są wyrabiane futra, ale jest możliwością zadeklarowania swojego sprzeciwu, który jest uzasadniony pewnymi względami.
Największym problemem ekologów są jednak kłopoty finansowe, ponieważ organizacje ekologiczne nie kierują się chęcią zysku. Z tego też powodu często potrzeba wsparcia sponsorów i osób wysoko postawionych, którzy pomagają w działaniu ekologom.
Katastrofy ekologiczne
Słysząc słowo katastrofa myślimy o czymś przerażającym, strasznym, o śmierci kogoś – tak właśnie kojarzy nam się słowo katastrofa. I mamy rację, katastrofa jest czym strasznym tym bardziej jeśli katastrofa dotyczy ekologii, ponieważ pod pojęciem katastrofy ekologicznej rozumiemy: zjawisko, które polega na zmianie środowiska przyrodniczego danego gatunku lub populacji w sposób uniemożliwiający jej przetrwanie, powodując tym samym jej wymarcie.
Przyczynami takiej właśnie katastrofy może być między innymi: zmniejszenie się zasobów środowiska w taki sposób, że nie wystarczają w stosunku do potrzeb gatunku. Także zmiana środowiska na niesprzyjające warunki może spowodować katastrofę i co często pomijane, również przeludnienie jest czynnikiem powodującym katastrofę ekologiczną.
Gdy słyszymy w telewizji czy radio o katastrofie ekologicznej najczęściej jest pokazany skrawek ziemi, który uległ degradacji, czy to z powodu pożaru lasu czy wycieku ropy naftowej z tankowca. Może nie ma ta katastrofa znaczenia globalnego, ale jest bardzo dotkliwa jeśli nie my to odczujemy to zwierzęta na pewno.
Oprócz czynników które powodują katastrofę ekologiczną jest wiele globalnych zagrożeń ekologicznych, które sprzyjają katastrofie ekologicznej co więcej, mogą spowodować jej globalny charakter i do takich zagrożeń należą: globalne zmiany klimatyczne (efekt cieplarniany), niszczenie warstwy ozonowej (dziura ozonowa), zakwaszenie atmosfery i wód (kwaśne deszcze), stepowienie i pustynnienie powierzchni Ziemi, degradacja zasobów wody pitnej i wiele innych.
Być może nie do końca zdajemy sobie sprawę z tego jakie konsekwencje mogą mieć katastrofy ekologiczne, ale pamiętając o tym, że w przyrodzie nic nie ginie powinniśmy domyślać się, że wcześniej czy później odczujemy brak jednego elementu środowiska i być może okaże się on dla nas ważnym elementem bez którego nie będziemy potrafili żyć. Dlatego też powinniśmy starać się zapobiegać katastrofom ekologicznym nawet jeśli są to tylko lokalne katastrofy ekologiczne.
Ciekawostki ekologiczne
Zastanówmy się może na początku co możemy nazwać ciekawostką ekologiczną? Ciekawostka ekologiczna to zapewne informacja, która po pierwsze dotyczy ekologii, a po drugie jest zaskakująca, w taki sposób, że nikt by nie pomyślał, iż przedstawiona informacja jest prawdziwa.
W przypadku ciekawostek ekologicznych informacje te są zaskakujące albo w pozytywnym tego słowa znaczeniu, że aż chciałoby się rzec: „O jak wspaniale”, albo też mogą zaskakiwać w negatywnym znaczeniu i wtedy powiedzielibyśmy: „To straszne”.
Jaki cel mają takie informacje? Informacje z reguły są po to aby dostarczyć wiedzę, ale w tym przypadku chcą także coś uzmysłowić i zwrócić na coś baczniejszą uwagę. Bo jeśli dowiemy się, że jeden hektar lasu liściastego jest w stanie wyprodukować tlen, który zaspokoi potrzeby 2,5 tysiąca ludzi czy nie pomyślimy o tym, że warto w takim razie utrzymywać tereny zielone, a ścinanie lasów jest złe? Taka ciekawostka uświadamia nam co jest złe, a co jest dobre. Jednak wprost nie dostajemy informacji, ona wymaga od nas pewnej analizy i dzięki właśnie temu, że musimy przeanalizować to co jest lepsze jest tak bardzo skuteczna.
Któż z nas wiedział, że rzucona w lesie butelka plastikowa rozłoży się dopiero po 500 latach. To krótko czy długo? Człowiek średnio żyje 75 lat a taka butelka jeszcze długo będzie w lesie, może w takim razie warto byłoby coś z nią zrobić. A co najlepiej jest z nią zrobić? Nie zostawiać jej w lesie.
Ciekawostki wiele dają nam do myślenia. Dzięki nim możemy dostrzec to co wcześniej do nas nie docierało, czego nie byliśmy w stanie przyjąć za coś oczywistego. Bo ile to razy słyszeliśmy, że nie wolno zostawiać śmieci w lesie? I co? I nic, nadal je tam zostawiamy, ponieważ jeszcze nie dotarła do nas żadna ciekawostka, która zmusiłaby nas do myślenia i przyznania jak bardzo szkodliwą jest to rzeczą.
Moda na ekologię – Ekologia to moda czy konieczność?
Coraz więcej słyszymy w mediach o tym, że kolejne gwiazdy popierają akcje ekologów, czy występują przeciwko osobom, którym pojęcia ekologii i ochrony środowiska są nieznane lub co więcej nie na rękę.
Warto zastanowić się z jakich to pobudek gwiazdy światowego formatu decydują się na poparcie dążeń ekologów. Być może czynią to z pobudek przekonaniowych, ponieważ uważają, że powinniśmy się zainteresować problemami ekologii i ochrony środowiska, być może właśnie tak jest. Tylko dlaczego wcześniej o takich przekonaniach gwiazd nikt nie słyszał? Jak doskonale sobie zdajemy sprawę informacje z życia gwiazd bardzo szybko wychodzą na jaw. Wiemy gdzie bywają gwiazdy, co jedzą, jakie mają przekonania polityczne, po prostu już tak jest, że życie prywatne gwiazd nie jest tajemnicą. W takim razie może przyjść nam myśl, że to całe poparcie dla ekologów jest wynikiem rady managera, który chce w jakiś sposób zwrócić na swoją klientkę uwagę mediów. I właśnie takimi pobudki mogą przekonywać gwiazdy do poparcia dla ekologów.
W czasach kiedy ciągle mówi się o dziurze ozonowej, kwaśnych deszczach czy zmianie klimatu poparcie ekologów jest dobrze widziane w oczach opinii społecznej. Nawet gwiazda filmów pornograficznych popiera noszenie sztucznych futer. Ale czy o to w tym wszystkim chodzi?
Czy po to mamy popierać czyjeś słuszne dążenia aby zyskiwać na nich rozgłos? Każdy powinien na to pytanie odpowiedzieć indywidualnie, ja jednak myślę, że nie możemy traktować ekologii jako mody. Modnie jest mówić hasła wspierające ekologię i ochronę środowiska ponieważ gwiazdy tak robią. A co jak moda przejdzie? Jedynymi osobami, które będą propagować hasła związane z ekologią będą ekolodzy, a my zapomnimy to o czym sami mówiliśmy i będziemy całkiem inaczej postępować bo będzie inna moda?
Dlatego uważam, że powinniśmy cały czas myśleć o tym aby żyć w zdrowym środowisku. Nie musimy namawiać innych do tego wystarczy, że każdy pomyśli o sobie i nie będzie tego robił z powodu mody.
