Jak sama nazwa wskazuje globalne ocieplenie nie jest to oczywiście nic innego jak podniesienie się temperatury powietrza, a także wód globalnie na całej naszej planecie.
Przewiduje się, że globalne ocieplenie się Ziemi nastąpi również w przyszłości. O ile w ciągu ostatnich stu lat nastąpiło ocieplenie o niecały jeden stopień Celsjusza o tyle na najbliższe sto lat przewiduje się ocieplenie dużo bardziej widoczne od ponad jednego stopnia Celsjusza do nawet sześciu stopni. Być może w ciągu stu lat ocieplenie o jeden stopień Celsjusza jest dla człowieka nieodczuwalne, o tyle jeśli prognozy na to stulecie, które mamy obecnie się sprawdzą i nastąpi ocieplenie mogące ekstremalnie wynieść sześć stopni Celsjusza to na pewno zostanie to przez ludzi odczute.
Z tak dużym globalnym ociepleniem należałoby coś zrobić, nie wolno tracić czasu, ponieważ jeśli przyrost temperatury zmieniałby się w taki sposób, już niedługo na naszej planecie mogłyby zaistnieć bardzo trudne warunki do życia dla ludzi.
Na temperaturę naszej planety istotny wpływ ma otaczająca nas atmosfera. Przez nią dostaje się do nas energia słoneczna w postaci fali elektromagnetycznej. Następnie atmosfera, która zawiera takie gazy jak dwutlenek węgla, ozon, metan, tlenki azotu zatrzymuje tę energię. Właśnie przez takie zachowanie się atmosfery temperatura na naszej planecie z czasem rośnie.
Samo zjawisko globalnego ocieplenia jest w różnoraki sposób interpretowane, wiele instytutów i akademii naukowych uważa, że jest to wina człowieka, z kolei inni naukowcy uważają, że takie zmiany już zachodziły na naszej planecie i nic z nimi wspólnego nie miał człowiek. Wspominają niezależni naukowcy okresy zlodowaceń, kiedy temperatura znacznie spadała, oraz okresy poprzedzające czy następujące po zlodowaceniach, kiedy temperatura wynosiła nawet tyle co dzisiaj. Jedno jest pewne, bez względu na to co jest przyczyną mamy obecnie do czynienia z globalnym ociepleniem.
Przyczyny globalnego ocieplenia klimatu
Przyczyny globalnego ocieplenia nie są jednoznaczne. Wszystko zależy od punktu widzenia naukowców. Część naukowców uważa, że na pojawienie się globalnego ocieplenia miał decydujący wpływ człowiek i jego działalność. Z kolei druga część naukowców ocenia, że wpływ na globalne ocieplenie mają naturalne czynniki.
Biorąc pod uwagę dokonania człowieka, jeśli w ogóle możemy to nazwać dokonaniami, w przemyśle, transporcie itp. to możemy rzec, że obie strony mają rację. Tym bardziej, ponieważ wiemy, że są pewne procesy w naturze, których nie jesteśmy wstanie zatrzymać i to może mieć znaczenie, ale człowiek też ma na pewno swój wkład w globalnym ociepleniu Ziemi.
Właśnie za sprawą rozwoju przemysłu, rewolucji przemysłowej, która miała miejsce w XIX wieku i od której to właśnie datuje się początek globalnego ocieplenia człowiek wpłynął na podwyższenie się temperatury Ziemi. Przemysł ciągle dostarcza do naszej atmosfery tlenki węgla i azotu tym samym zwiększając ilość gazów cieplarnianych, mających wpływ na zatrzymywanie energii przez naszą atmosferę.
Co zaś się tyczy przyczyn naturalnych moglibyśmy podać w dziejach naszej planety wiele przykładów ociepleń a także ochłodzeń. Zmiany te następowały cyklicznie i nie są do końca wyjaśnione tym samym ciężko jest nam ocenić w jaki to sposób natura wpływa na zmiany w środowisku. Wśród jednych z najpewniejszych czynników wpływających na cykliczność zmian są cyrkulacje oceaniczne w rejonie Północnego Atlantyku, aktywność słoneczna oraz aktywność wulkaniczna.
Jednak teraz możemy się spodziewać gwałtownego przyspieszenia wzrostu temperatury za sprawą klatratów metanowych. Klatraty metanowe są to takie kryształy, które tworzy woda i metan w określonych warunkach temperaturowych i ciśnienia. Kryształy te nie są trwałe dlatego też jeśli nastąpi podniesienie się temperatury oceanów mogą one ulec rozczłonkowaniu wydzielając metan a to z kolei dodatkowo wpłynie na ocieplenie co wywoła z kolei reakcję łańcuchową. Taki scenariusz może sprawić, że wiele gatunków zwierząt wyginie z powodu bardzo szybkich zmian w klimacie.
Jak widać przyczyny mogą być różnorakie i jest ich nie mało, nawet pomijając wpływ człowieka. Jest to niewątpliwie niemały problem z którym ludzkość musi się zmierzyć.
Skutki globalnego ocieplenia klimatu
Globalne ocieplenie klimatu jeśli dalej będzie postępować w takim tempie może wywołać katastrofalne dla ludzkości skutki. Między innymi może dojść – zresztą już dochodzi – do gwałtownego topnienia lodowców na Grenlandii, a także Antarktydzie co w efekcie może spowodować podniesienie oceanów.
Zakłada się, że może dojść do podniesienia poziomu mórz i oceanów nawet o 88 cm do roku 2100. Takie podniesienie się poziomu wody spowoduje zwiększenie zagrożenia powodziowego w niektórych rejonach Ziemi czy wręcz zatopienie. Najbardziej takiego podniesienia się poziomu wody powinni obawiać się mieszkańcy Florydy, Holandii i Pekinu.
Również globalne ocieplenie może wpłynąć na powstanie suszy i fali upałów. Susze z kolei mogą być przyczyną upałów i braku wody, a co za tym idzie może być zagrożone życie ludzi.
Ale nie jest powiedziane, że takie warunki będą wszędzie. Może się okazać, że w innych rejonach Ziemi w tym samym czasie będzie dochodziło do licznych burz, opadów deszczu i lawin błotnych, które również są zagrożeniem dla ludzi.
Również zwierzęta, a także rośliny odczują zmiany związane z globalnym ociepleniem. Nastąpić może zmniejszenie populacji pewnych gatunków roślin i zwierząt, a nawet może dojść do wyginięcia pewnych gatunków, ponieważ gatunki te nie zdążą się przystosować do nowych warunków życia w cieplejszym klimacie.
Także może nastąpić przesunięcie się stref klimatycznych bardziej na północ, a tym samym wystąpić może ryzyko zachorowania na chorobę wcześniej w danym rejonie nie spotykaną. Możliwość zachorowania na taką chorobę zwiększają również komary, gryzonie i insekty, które te choroby przenoszą.
Wymienione przeze mnie skutki są tylko przykładowymi. Lista skutków jest znacznie większa. Co więcej nie da się wszystkich skutków przewidzieć co może być jeszcze gorsze dla człowieka i środowiska. Zagrożenia są olbrzymie i jeśli człowiek czegoś nie zrobi to już za kilkadziesiąt lat planeta Ziemia naprawdę może stać się wymarłą planetą.
Globalne ocieplenie – zapobieganie
Globalne ocieplenie jest zjawiskiem, któremu bardzo ciężko zapobiec. Ciężko jest nawet zaplanować działania, które byłyby wystarczające w celu zapobiegnięcia dalszemu ociepleniu, a jeszcze trudniej jest te działania wprowadzić w życie.
Na pewno powinniśmy zająć się przyczynami globalnego ocieplenia i zmniejszyć czynniki, które są odpowiedzialne za to zjawisko. Mam tu na myśli zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych. O ile ciężko byłoby nam zmniejszyć ilość pary wodnej o tyle są gazy, których emisje powinniśmy ograniczać. Wśród nich jest dwutlenek węgla, tlenki azotu, metan i freony. Już wiele się w tym kierunku robi, między innymi również z powodu innych zagrożeń zmniejsza się emisję freonu do atmosfery. Problem jednak jest złożony. Te gazy, które są już w atmosferze dalej będą powodować ocieplenie klimatu. Tym samym sama redukcja emisji do atmosfery jest nie wystarczalna, powinniśmy również w jakiś sposób zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych, które obecnie się tam znajdują.
Istnieje także trudna kwestia ozonu, która również jest bardzo skomplikowana. Jak doskonale wiemy ozon należy do gazów cieplarnianych, jednak w naszej atmosferze jest bardzo potrzebny, co więcej jest go obecnie za mało. Z jednej strony są działania, mające na celu zwiększenie ilości ozonu w atmosferze i tym samym zmniejszenie dziury ozonowej, a z drugiej strony dbamy o zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych. W takim przypadku możemy się skupić na tych gazach, których jest za dużo w atmosferze i których możemy się pozbyć, nie naruszając przy tym prawidłowości naszego środowiska. Są to właśnie te, które wymieniłem już wcześniej. A jak się ich pozbywać? Duże znaczenie mają w tej kwestii lasy.
Dwutlenek węgla, który odpowiada w znaczącym stopniu za efekt cieplarniany, a tym samym za globalne ocieplenie jest wykorzystywany przez lasy do produkcji tlenu, czyli gazu niezbędnego nam do życia nie odpowiadającego za globalne ocieplenie. Dlatego też jak widać powinniśmy dbać o jak największą ilość lasów, szczególnie bujnych lasów równikowych, gdyż ich działanie jest niezwykle dla środowiska korzystne.
Działania te jak widać są trudne do zrealizowania. Samo zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych jest niezwykle trudnym zadaniem, nie wspominając już o likwidacji obecnie znajdujących się gazów cieplarnianych w atmosferze. Także utrzymywanie lasów, kiedy to ciągle się zmniejsza ich ilość z powodów ekonomicznych jest kolejnym istotnym problemem.
Problem ten należy rozwiązać i coś z tym zrobić bo może za jakiś czas nasza planeta stanie się nie zdatną do mieszkania.
Globalne ocieplenie a zmiany klimatu
Globalne ocieplenie, ilość gazów cieplarnianych w atmosferze w tym w szczególności dwutlenku węgla może wywołać istotne zmiany w klimacie całej naszej planety.
Podnoszenie się temperatury na naszej planecie zaczyna wywoływać topnienie lodowców znajdujących się na Grenlandii i Antarktydzie, to z kolei może doprowadzić do podniesienia się wód oceanicznych co będzie już istotną zmianą dla naszego środowiska. Oczywiście nie nastąpi to w ciągu tygodnia czy dwóch. Zmiany te będą zachodziły stopniowo, krok po kroku jednak globalne ocieplenie będzie postępować.
Podniesienie się poziomu wody może doprowadzić do zatopienia wielu miejsc na Ziemi. Szacuje się że około 60% ludzkości naszego globu mieszka w odległości do 100 km od mórz i oceanów. Problem tym bardziej wydaje się poważny. Podniesienie wody o 1 metr może spowodować zatopienia znacznych powierzchni, a takie podniesienie oceanów może nastąpić już pod koniec naszego wieku.
Co bardzo istotne zmiana poziomu wód w oceanach może doprowadzić do zakłóceń z cyrkulacji mas wodnych zwanych prądami. Zakłada się, że ciepły Prąd Północnoatlantycki, który odpowiada za temperaturę w Europie i Ameryce Północnej może się przesunąć albo zniknąć całkowicie i tym samym przynieść znaczące ochłodzenie klimatu. Czy przyniesie kolejną epokę lodowcową? Na to pytanie ciężko odpowiedzieć. Naukowcy zapewniają, że nie będzie to takie ochłodzenie aby wystąpiła epoka lodowcowa, jednak zagrożenie istnieje.
Naukowcy opracowują wiele modeli, które mają oszacować jakie zmiany mogą zajść w klimacie. Ale te modele mogą być z wielu przyczyn niedokładne. Po pierwsze naukowcy na podstawie zachowań w przeszłości naszego klimatu starają się ocenić co może zajść w przyszłości, jednak nigdy jeszcze nie mieliśmy do czynienia z takim poziomem dwutlenku węgla w atmosferze jak jest dziś. To może wywołać znacznie większe skutki niż zdajemy sobie wyobrazić.
Obecnie ocenia się, że temperatura w Europie Środkowej i Południowej może spaść średnio do -1 stopnia Celsjusza, co oczywiście jest temperaturą znośną przez człowieka i nie powodującą epoki lodowcowej. Pamiętajmy jednak, że nawet jeśli miały by nastąpić zmiany to potrwają jakiś czas. My na pewno nie mamy się czego obawiać, jednak powinniśmy pomyśleć o następnych pokoleniach, aby one również mogły żyć na naszej planecie. Musimy zadbać o nasze środowisko już teraz. Nie możemy tego odkładać na później.
Udział gazów cieplarnianych w globalnym ociepleniu
Czytając o przyczynach globalnego ocieplenia możemy się dowiedzieć, że do jednych z najistotniejszych przyczyn należy zjawisko efektu cieplarnianego, które jest właśnie powodowane przez gazy cieplarniane. Tym samym możemy powiedzieć, że gazy cieplarniane pośrednio wpływają na globalne ocieplenie. Udział ten jest istotny.
Jak doskonale zdajemy sobie z tego sprawę gazy cieplarniane powstrzymują energie słoneczną przed wydostaniem się jej z naszej atmosfery, to z kolei przyczynia się do zwiększenia temperatury, czyli właśnie do zjawiska globalnego ocieplenia.
Oczywiście nie jest to jedyny powód globalnego ocieplenia, są również inne powody, które powodują ocieplenie klimatu między innymi możemy wymienić: wzmożoną aktywność Słońca, a także aktywność wulkanów. Jednak o ile na dwie przed chwilą wymienione przeze mnie przyczyny powstawania ocieplenia nie mamy wpływu o tyle w znacznym stopniu na gazy cieplarniane i ich ilość w atmosferze mamy wpływ.
To właśnie człowiek jest odpowiedzialny za zwiększoną ich obecność w atmosferze. Przyjmuje się, że obecnie w naszej atmosferze znajduje się około stu związków, które są gazami cieplarnianymi, a to wszystko za sprawą człowieka, przemysłu i transportu. Problem ten jest niezwykle istotny.
Za ocieplenie najbardziej odpowiada dwutlenek węgla, którego poziom w atmosferze od XIX wieku jest niezwykle wysoki i ciągle wzrasta. Obecny stan jest dużo wyższy od kiedykolwiek występującego w historii ludzkości. Co więcej z badań naukowców wynika, że istnieje związek pomiędzy ilością dwutlenku węgla w atmosferze i temperaturą.
Na przełomie 400 000 lat widać wzajemne oddziaływanie na siebie tych czynników. Jeśli poziom dwutlenku węgla nadal będzie się podnosił możemy spodziewać się bardzo dużych zmian temperatur, które mogą negatywnie wpłynąć na naszą planetę. Ludzie zaczęli zauważać ten problem i ogranicza się emisję dwutlenku węgla do atmosfery, ale nadal za mało. Możemy jedynie liczyć na to, że zostaną wprowadzone działania mające na celu wyeliminowanie emisji tego gazu i tym samym nastąpi zmniejszenie globalnego ocieplenia.
