Klimat Polski jest nietypowym klimatem, który w takiej formie nigdzie indziej nie występuje. Przyjmuje się określać klimat naszego kraju mianem klimatu umiarkowanego, ciepłego przejściowego. Klimat ten jest umiejscowiony pomiędzy klimatem morskim i kontynentalnym i z tego powodu klimat ten ma cechy obu wymienionych wcześniej klimatów.
Średnie roczne temperatury powietrza wahają się w granicach 7-8 stopni Celsjusza, natomiast średnia suma opadów to około 600 mm.
Klimat Polski powstał w wyniku mieszania się różnych mas powietrza. Wśród tych mas powietrza możemy wyróżnić: masy powietrza podzwrotnikowego – morskiego, które docierają do nas znad wyżu Azorskiego przez cały rok, także masy powietrza podzwrotnikowego – kontynentalnego napływające z północnej Afryki, Azji Mniejszej i Europy południowo-wschodniej, które napływają do nas latem i jesienią. Te wymienione masy powietrza mają największy wpływ na naszą pogodę w lecie.
Natomiast na pogodę w zimie wpływają masy powietrza polarno-morskiego znad północnego Atlantyku, które docierają przez cały rok, następnie masy powietrza polarno-kontynentalnego z Europy wschodniej i Azji, przeważające w zimie i masy powietrza arktycznego znad Morza Arktycznego.
To wszystko razem daje nam właśnie przejściowy klimat charakteryzujący się pośrednimi cechami pomiędzy klimatem morskim i kontynentalnym. Wśród tych cech znaczącą cechą jest duża zmienność typów pogody w ciągu roku, a także duża zmienność pogody w kolejnych latach w zależności od tego, które masy powietrza są w przewadze nad naszym państwem.
Warto też wspomnieć o zachmurzeniu, które mimo, że jest typowe dla klimatu morskiego to jednak ilość opadów jest typowa dla klimatu kontynentalnego.
Takie oto najważniejsze cechy możemy wyróżnić w klimacie Polski. Cechy te jak wcześniej wspomniałem są mieszanką cech klimatu kontynentalnego i morskiego.
Regiony klimatyczne Polski
Klimat Polski jest klimatem typowo przejściowym, tzn. że na klimat Polski wpływają w takim samym, bądź zbliżonym stopniu czynniki odpowiadające za klimat morski oraz czynniki odpowiadające za klimat kontynentalny.
Ze względu właśnie na te czynniki możemy wyróżnić w Polsce trzy główne regiony klimatyczne: region charakteryzujący się przewagą klimatu kontynentalnego i są to okolice Augustowa i Białegostoku czyli północno-wschodnia Polska, region o zrównoważonym wpływie czynników kontynentalnych i morskich i jest to środkowa Polska oraz region o bardziej morskim charakterze klimatu, w tym przypadku jest to północno-zachodnia i północna Polska.
Mając informacje jakie regiony gdzie występują łatwiej jest nam określić cechy klimatu poszczególnych regionów.
Klimat kontynentalny charakteryzuje się mroźnymi, surowymi zimami i gorącymi latami. Wilgotność powietrza jest stosunkowo mała, a tym samym ilość opadów także jest niewielka. Jeślibyśmy dotarli do informacji na temat temperatury oraz opadów właśnie w rejonie północno-wschodnim Polski moglibyśmy zauważyć, że wyżej wymieniony opis w pewnym stopniu pasuje do tego regionu klimatycznego Polski.
Inaczej sytuacja wygląda w miejscach gdzie większe znaczenie na pogodę ma klimat morski. Występują tam mniejsze amplitudy roczne temperatury tym samym świadczy to o tym, że lata są chłodne, a zimy łagodne. Również z powodu większej wilgotności powietrza możemy spotkać częstsze opady atmosferyczne. Takie cechy klimatu możemy spotkać właśnie w Polsce północnej i północno-zachodniej.
Jednak powinniśmy pamiętać, że klimaty występujące w Polsce nie są to klimaty wybitne, ani nie spotkamy się z typowo kontynentalnym klimatem, ani z typowo morskim klimatem.
Najbardziej pośrednie cechy klimatu ma środkowa Polska. Cechy charakterystyczne różnych rodzajów klimatu tam się najbardziej mieszają. Tak też najprościej jest scharakteryzować ten region klimatyczny, w którym występują w takim samym stopniu cechy klimatu morskiego i kontynentalnego. W końcu w Polsce mamy do czynienia z klimatem przejściowym czyli muszą być cechy klimatu kontynentalnego i cechy klimatu morskiego.
Zmienność klimatu Polski
Jak sama nazwa wskazuje przejściowy klimat Polski musi być klimatem zmiennym. Ta zmienność jest zauważalna w cechach klimatu. W zależności od tego, które masy powietrza kształtujące pogodę w naszym kraju (są w przewadze), właśnie większe zbliżenie do takiego typu klimatu występuje.
Jeśli w przewadze będzie ilość mas powietrza polarno-morskiego możemy spodziewać się, że lato będzie bezchmurne, chłodne, bardziej wilgotne, natomiast zima będzie cieplejsza, a co za tym idzie będą występowały częste mgły.
Jeśli zaś masy powietrza polarno-kontynentalnego będą w przewadze nad Polską to możemy spodziewać się większych amplitud w ciągu roku, tym samym lata będą słoneczne i gorące, a zimy mroźne.
Najczęściej zmiany oddziaływania mas powietrza występują na zmianę co kilka lat. Raz mamy bardziej morski klimat Polski a raz bardziej kontynentalny. Złożyło się niestety tak, a może na szczęście, że każdy typ pogody może wystąpić w naszym kraju, ponieważ znajdujemy się na skrzyżowaniu różnych mas powietrza.
Oprócz tych dwóch mas powietrza które wymieniłem i które w znaczącym stopniu wpływają na naszą pogodę, a co więcej wpływają przez cały rok, istnieją również inne masy powietrza okresowo wpływające na zmienność pogody. Wśród tych mas powietrza występują również masy powietrza podzwrotnikowego kontynentalnego oraz podzwrotnikowego morskiego, które wpływają na ocieplenie, a także masy powietrza arktycznego ochładzające nasze powietrze. Za sprawą właśnie tych mas powietrza zdarzają się występować dość nietypowe sytuacje klimatyczne, do których mieszkańcy Polski są przyzwyczajeni, jednak gdzie indziej byłoby to niespotykane.
Nasza złota jesień jest spowodowana właśnie przez napływające w jesieni masy powietrza podzwrotnikowego kontynentalnego, z kolei przymrozki wiosenne powoduje powietrze arktyczne. Jak widać, z powodu tych wszystkich mas powietrza olbrzymia jest zmienność naszego klimatu i najprawdopodobniej tak pozostanie.
Wpływ globalnego ocieplenia na klimat Polski
Obecnie klimat Polski charakteryzuje się zmiennością ze względu na wpływ mas powietrza odpowiedzialnych za klimat morski i kontynentalny. W przypadku zaś wpływu globalnego ocieplenia na nasz klimat możemy spodziewać się zmniejszenia tych różnic ze względu na ocieplenie się naszego klimatu. Granice pomiędzy występowaniem pór roku zatrą się, ponieważ różnice pomiędzy porami roku będą tylko nieznaczne.
Jednocześnie mogą wystąpić susze na pewnych obszarach, a na innych z kolei gwałtowne burze powodujące powodzie. Nie wykluczona jest możliwość wystąpienia huraganów na obszarze naszego kraju.
Już dziś możemy zaobserwować wiele anomalii pogodowych wynikłych właśnie przez obecne globalne ocieplenie, które w przeciągu ostatniego stulecia wynosiło nieco poniżej 1 stopnia Celsjusza. W wyniku tych zmian, które mogą zajść, zmian w rozmieszczeniu opadów może dojść do częstszych pożarów lasów, które będą potęgowały zjawisko efektu cieplarnianego, tym samym także globalnego ocieplenia.
Z powodu zachwiania równowagi w opadach nastąpiłoby zmniejszenie ilości wody pitnej, której i tak jest bardzo mało, a podniósłby się poziom morza, między innymi w wyniku topniejących lodowców. Oczywiście sam proces podnoszenia się morza jest procesem długotrwałym i zanim zostałyby zalane jakiekolwiek obszary Polski wcześniej takie państwa jak Holandia, Bangladesz czy Chiny musiałyby się martwić o swoje terytorium. Jednak problem zalania przez morza obszarów naszego państwa jest możliwy i prawdopodobny. W historii Ziemi wielokrotnie tereny Polski były zalane. Jednak zanim by do tego doszło moglibyśmy się spodziewać na samym początku ekstremalnych zjawisk klimatycznych. Podniesienia temperatury i tym samym zatarcia się granic pomiędzy porami roku i wydłużenia tym samym okresu wegetacyjnego, powodując możliwość uprawy bardziej wymagających gatunków roślin. Tym samym moglibyśmy znaleźć się w klimacie podzwrotnikowym, ponieważ jedną z przyczyn globalnego ocieplenia jest właśnie przesunięcie się stref klimatycznych na północ.
Globalne ocieplenie jest jednak negatywnym zjawiskiem prowadzącym do wielu anomalii. Skutki tego zjawiska mogłyby wywrzeć na naszych terenach katastrofalne zmiany.
